AZOREN

Açores

De Azoren (Portugees: Açores) vormen een archipel die bestaat uit negen eilanden, verspreid in de Atlantische Oceaan over een afstand van hemelsbreed 600 km. Ze worden vaak verdeeld in drie groepen: São Miguel (grootste eiland) en Santa Maria in het oosten, Terceira, Graciosa, São Jorge, Faial en Pico in het midden en Flores en Corvo in het westen. Er wonen rond de 250.000 mensen op de eilanden, van wie iets meer dan de helft op São Miguel.
Het nationale parlement zetelt in Horta op Faial. De grootste stad, Ponta Delgada, ligt op het oostelijke eiland São Miguel. Samen vormen ze evenals Madeira een autonome regio binnen de republiek Portugal.
De eilandengroep is vulkanisch van oorsprong, eigenlijk zijn het halve vulkanen die net als IJsland op de breuklijn tussen het Europese en Amerikaanse continent liggen.
De archipel heeft naast de negen bewoonde ook acht onbewoonde eilanden, de Formigas, die helemaal uit rotsen bestaan en ten noordoosten van Santa Maria liggen.
Dat deze eilanden de naam Azoren hebben gekregen, berust eigenlijk op een misverstand. De eerste bewoners zagen roofvogels rondcirkelen en dachten aan havikken. Daarom werd de naam havikseilanden, ilas dos acores, gegeven. Maar het waren en zijn nog steeds buizerds die boven de eilanden zweven.

In mei 2004 ging onze reis naar São Miguel en in juli 2006 hebben we Pico en Horta op Faial bezocht. In augustus 2008 zijn we voor een weekje naar Terceira gevlogen. In mei 2011 gaan we naar Terceira & Graciosa.

Gezien het klimaat en de ligging ga je niet naar de Azoren voor een strandvakantie. Want stranden zijn er zeer zeldzaam en het weer niet altijd even betrouwbaar. Waarom dan wel, behalve voor de walvis- en dolfijnenjacht? De natuur en de rust, de authentieke dorpjes, het spectaculaire schouwspel van de vulkanische activiteit: vulkaankraters en caldeiras vooral. En niet te vergeten de ongereptheid van de eilanden en het ontbreken van massatoerisme.
Het subtropische klimaat in combinatie met de vruchtbare vulkanische bodem zorgt voor een prachtige smaragtgroene natuur. Op de groene en vruchtbare eilanden groeien weelderige tropische planten en wordt o.a. thee, bananen, ananas en passievruchten verbouwd.
Die vulkanische activiteit levert nog een spectaculair schouwspel. Reden genoeg voor mij om deze eilanden eens nader te gaan bekijken.  

PICO

Door de vulkanische bodem zijn de Azoren erg vruchtbaar en groen. Het is overal een lust voor het oog wat hier groeit en bloeit. Japanse Ceders, hortensias, lelies, azalias en allerlei soorten varens en mossen.

Pico

Pico is het op één na grootste eiland van de archipel.
De vulkaan van het eiland heeft een hoogte van 2.351 meter en is daarmee de hoogste berg van de Azoren en van het moederland Portugal. Hij verklaart ook gelijk de naam van het eiland, die 'bergpiek' betekend. De vulkaan, de Pico, die het landschap domineert, wordt in het Portugees ook wel Pico Pequeno of Piquinho (Picootje) genoemd. De krater heeft een diameter van 700 meter en een diepte van 30 meter. Het langwerpige eiland heeft een lengte van 42 km, is 15,2 km breed en heeft een totale oppervlakte van 447 km². Een plateau met kleinere vulkanen en gestolde lava vormt steile kliffen in het lagere oostelijke deel van het eiland.

Net als Sao Miguel twee jaar geleden, gaan we ook Pico met de huurauto verkennen. In Prainha hebben we een schitterend gelegen adega gehuurd, een authentiek huisje dat in vroeger tijden bij de druivenoogst gebruikt werd en is verbouwd tot klein vakantiehuisje.
Het ligt op de kliffen en we hebben een fantastisch, adembenemend uitzicht met in de verte het eiland Sao Jorge, onze achtertuin is een privéstrandje en de oceaan.

Ook hier rijden we met onze huurauto dwars over het eiland, langs groene toppen en zwarte lavamuurtjes. De uitzichten zijn magnifiek, hier en daar kijk je kilometers ver weg in het grote blauw van de machtige oceaan. Langs de slingerweggetjes staan hoge hagen van uitbundig bloeiende hortensias en in de berm een zee van agapantussen. Waar je bij ons een klein kapitaal voor betaalt in het tuincentrum staat hier zomaar aan de kant van de weg bij elkaar, Intratuin vraagt een kleine 5 euro voor één armzalig knolletje. Thuis staat er eentje in een potje in de tuin, in vergelijking met deze kleurenpracht voortaan een zielig gezicht.

 De Azoren zijn nog relatief onbekend, enkel de naam komt bij sommigen bekend voor van de weerberichten waarin nog wel eens wordt gesproken over een hogedrukgebied bij de Azoren dat ons Nederlands weerbeeld bepaald. Maar daar houdt de herkenning dan ook vaak op. Als we in mei 2004 vertellen dat we naar São Miguel gaan, blijken veel mensen niet te weten waar de Azoren liggen en worden deze Portugese eilanden gesitueerd bij de kust van Afrika of zelfs in de Indische oceaan en vaak gedacht aan tropische bountyeilanden. Daarom nog even voor de duidelijkheid: de Azoren liggen dus tussen Europa en Amerika, in de Atlantische Oceaan, op zo'n 1300 kilometer vanaf Portugal, ofwel op eenderde van de afstand Lissabon-New York, en op een hogere breedtegraad dan Canarische- of tropische eilanden. En dat is te merken. Aan het klimaat bijvoorbeeld, dat met het uitbundige groen eerder doet denken aan Ierland dan aan tropische eilanden. Het regent er best vaak en ook de mist wil nog wel eens boven de heuvels blijven hangen. De temperatuur blijft echter het hele jaar door aangenaam, zo tussen de 18 en 24 graden Celsius, en zakt bijna nooit onder de 15 graden.

Het eilandje mag dan vrij klein zijn, maar gaat wel stevig de lucht in, de Pico is niet alleen de hoogste berg van Portugal, maar vanaf de bodem van de oceaan gemeten zelfs de hoogste berg op aarde.
In de zomermaanden is het mogelijk om de vulkaan te bestijgen, het kost zo'n 8 uur om tot op 900 m hoogte te komen en weer terug te lopen. Het beklimmen vereist geen ervaring in bergbeklimmen, maar vraagt wel ervaring in bergwandelingen. De nevel en wolken die hier plotseling kunnen komen opzetten kan het uitzicht en orientatievermogen danig in de war brengen.

Faial (Ilha do Faial / betekent Port. 'beukenbos') heeft de vorm van een onregelmatige vijfhoek. Met een oppervlakte van 173,42 km², heeft Faial een lengte van 21 km en is op zijn breedste punt 14 km breed. Het eiland wordt gedomineerd door de vulkaan Caldeira. Het hoogste punt van het eiland is Cabeço Gordo met een hoogte van 1043 meter, op de rand van de Caldeira. Westelijk van deze oude vulkaan ligt een rij steeds kleinere vulkanen; de laatste uitbarsting is van 1957-1958, toen bij Capelinhos maandenlang vulkanische activiteit was die het toenmalige dorpje onder de as bedekte. Door de vulkaan uitbarsting is aan het westelijke deel van het eiland, bij het dorpje Capelo, het eiland 2,4 km² groter geworden.
Op de top bevind zich de krater van de vulkaan met een diepte van 400 meter en een diameter van 1450 meter. De vulkaan is begroeid met cederbomen, jeneverbesstruiken, mirt, varens en mossen. Een deel van vegetatie herbergt bijzondere primitieve exemplaren.

Vanuit Madalena op Pico ben ik met de veerboot in 45 minuten naar Horta gevaren.
Horta, de enige gemeente in Faial, is een levendig en mooi stadje. Het heeft prachtige uitzichten naar Pico en soms São Jorge en een grote rijkdom aan monumentale architectuur. De beroemde natuurlijke haven is over het algemeen gevuld met kleurrijke jachten die hier tijdens hun reis over de Noord-Atlantische Oceaan voor anker gaan.
De muur en stoeptegels in haven zijn versierd met honderden tekeningen en berichten van zeilers die de haven aandoen.

Onze voorstelling van de Azoren is zeker uitgekomen en misschien was het zelfs wel meer de moeite waard als we voor vertrek verwacht hadden. We hebben er inderdaad de rust, ruimte en privacy gevonden die we zochten. Misschien hebben we geluk gehad, maar het weer was er steeds beter dan we hadden durven hopen. Natuurlijk wel af en toe een buitje, hoe kan anders ook de natuur zo prachtig groeien en bloeien. Maar ook steeds kwam de zon weer iedere dag tevoorschijn en we hebben geen enkele dag gehad die geheel verregent is. Maar eigenlijk viel de regen, heel ideaal, vooral 's avonds en 's nachts.
De eilanden zijn beroemd (of berucht) om hun 4 seizoenen op 1 dag, razendsnelle afwisseling van zon en regen is normaal op de azoren. En ook al is het bewolkt en regenachtig, elders op het eiland is het stralend weer. Ook op de Azoren is er niets zo onvoorspelbaar dan het weer, eigenlijk is er -nog meer dan bij ons- geen peil op te trekken.
Maar hier midden in de Atlantische Oceaan laat de zon zich iedere dag wel zien en de temperatuur blijft altijd, zelfs in de regenbui, prima. Dat het 's avonds wat afkoelt is ideaal voor een goede nachtrust.

De Azoren hebben veel te bieden voor een heerlijke, rustige vakantie. De kleine, authentieke dorpjes met hun koloniale kerkjes, de schitterende natuur met ruige rotskusten en de bloemenpracht.
Het toerisme begint wel een steeds grotere economische rol te spelen, in met name Sao Miguel.
Kwamen we in 2004 nog weinig Nederlanders op het eiland tegen, met de direkte vlucht vanuit Schiphol sinds 2006 is dit wel veranderd. De grote touroperators hebben de Azoren ook ontdekt en steeds meer mensen kiezen de Azoren als vakantiebestemming. Zo wordt deze eilandengroep steeds meer uit de vergetelheid gehaald. Gelukkig is het klimaat niet geschikt voor het massatoerisme en de grote resorts. Kleinschalige toeristenverblijven zijn er inmiddels volop, overal op de verschillende eilanden worden quintas, verbouwde wijnboerderijen en adega's omgetoverd tot sfeervolle vakantiewoningen.