PAPHOS

De stad Paphos of Pafos in het zuidwesten van Cyprus is een waar openluchtmuseum en staat daarom in zijn geheel op de Werelderfgoedlijst van de UNESCO. In de oudheid was het lange tijd de hoofdstad van Cyprus. Tegenwoordig is het een badplaats met vooral veel toeristen.

Als één van die toeristen kom ik het stadje en het eiland binnen met Ryanair op de internationale luchthaven die enkele kilometers buiten de stad ligt. Er is een redelijke busverbinding met het stadscentrum. 

De stad bestaat uit verschillende delen; Pano Paphos, boven-Paphos of Ktima en Kato Paphos, beneden-Paphos.

Palea Paphos (oud Paphos) maakt geen geen deel uit van de stad zelf, maar is de plek waar ruïnes van de oude stad zijn gevonden en ligt aan de andere kant van de luchthaven.

Om het nog verwarrender te maken is er ook nog Nea Paphos, Grieks voor nieuw Paphos, waarmee echter  het archeologisch park in Kato Paphos bij de haven bedoeld wordt.

Het appartement waar we de komende dagen gaan overnachten is op de grens van Ktima en Kato Pahos. De bus van het vliegveld brengt ons tot het busstation bij het haventje. Van daaruit kunnen we een stukje bergop lopen naar het appartement of overstappen op bus 615, die ons een stukje verder op weg helpt. Deze bus rijdt de hele dag door af en aan naar Coral Bay, wat eigenlijk het mooiste openbare strand van Paphos is en een goede 10km buiten de stad ligt.

Verder zijn er nog een aantal busverbindingen het binnenland in, waar ik de komende dagen wel gebruik van zal gaan maken. Afgezien van de bus naar Coral Bay zijn de andere verbindingen niet heel frequent, de meeste inwoners van Cyprus nemen gewoonlijk liever de auto.

Toch zie ik wel mogelijkheden om uitstapjes te maken in de omgeving met de plaatselijke bus.

Eerst gaan we Paphos zelf maar eens herontdekken, te beginnen met de Tombs of the Kings.

Achter de koningsgraven ligt de Coastal Broadwalk en lopen we langs het strand en de vuurtoren richting Paphos point aan de haven die vanaf het oude fort mooi afbuigt rond de pier. Dit is een mooi wandelpad langs de kust, helemaal van de koningsgraven tot aan de vesting in de haven.

Paphos is het archeologische sieraad van Cyprus, de mozaïeken, ruïnes en zuilen staan er als bewijs dat de geschiedenis niet aan Cyprus is voorbij gegaan. Terecht dat de stad trots is op zijn geschiedenis. De stad werd ooit gesticht door een van de helden uit de Trojaanse oorlog, die meteen ook een tempel aan Aphrodite wijdde. In de oudheid was dit de hoofdstad van het eiland. 

De oude Romeinse villa's zijn versierd met beroemde verhalen uit de Griekse mythologie van Dionysus en de eerste wijnliefhebbers en de op zichzelf verliefde Narcissus.

De rijke inwoners van Paphos uit de oudheid lieten meer dan tweeduizend jaar geleden hun graftombes versieren met zuilen en muurschilderingen. Bij de blootlegging van de in rots uitgehouwen necropool in de 20e eeuw, maakte dit complex zoveel indruk dat dit de Koningsgraven genoemd werden. Ook al werd hier feitelijk geen enkele koning begraven.

Het leuke van Paphos is dat gebouwen uit de oudheid, de middeleeuwen en de moderne tijd naast elkaar staan. De haven is omgeven door vestingwerken, mozaïeken, middeleeuwse kerken en fundamenten van vroegchristelijke basilica's. De christelijke kerken, islamitische koepels en antieke ruïnes die gebroederlijk naast de hotels, kantoren en eenvoudige huizen staan maken het stadsbeeld hier heel afwisselend.

Langs de kade zitten en flaneren de toeristen. Er is geen strand, maar er zijn wel stenen zonneterrassen en trapjes die omlaag naar het water leiden.

Door de jaren heen zijn hier steeds dezelfde bouwwerken opgebouwd, platgegooid en weer opgebouwd om een Romeinse vesting, een kasteel, een Turkse toren en een Brits zoutpakhuis te vormen.

.

.

.

Een vijgenboom met doeken en lappen stof aan zijn takken vastgeknoopt geeft de ingang aan van de kleine grotkerk van Ayia Solomoni. Dit is een eeuwenoud gebruik, een legende zegt dat als je iets achterlaat aan de boom je binnen een jaar genezen zult zijn van alle ziektes en kwalen. Veel wonderbaarlijke genezingen, vooral van oogziekten, worden aan de heilige Ayia Solomoni toegeschreven.

In deze oorspronkelijke grafkamer werd en wordt deze heilige uit voorchristelijke tijden nog steeds vereerd.
Het is de begraafplaats van de zeven zonen van Jodin Agia Solomoni. Al haar zeven zonen werden voor haar ogen doodgemarteld. Agia Solomoni wordt door de Cyprioten gezien als een heilige. Op de plaats waar nu de tombe te vinden is was ten tijde van de Romeinen een synagoge te vinden die op zijn beurt weer gebouwd was op een nog veel ouder heiligdom. Je kunt via een steile trap afdalen naar het deels ingestorte heiligdom, eenmaal beneden kun je in een grot een bassin bezoeken waarin heilig water zou zitten. Alhoewel het water door de vele bezoekers niet zo schoon is, zou het een geneeskrachtige werking hebben.

Terwijl het leven van de meeste toeristen zich vrijwel uitsluitend in Kato Paphos, de benedenstad aan zee afspeelt, wonen de plaatselijke bewoners in Ktima, de bovenstad zo'n 2km boven de zee. 

Beneden zijn er vooral veel souvenirwinkeltjes en restaurants met toeristenmenu's, het aanbod in de winkels van de oude binnenstad voorziet vooral in de dagelijkse levensbehoeften en gewone winkelcentra.

Hier speelt zich wat meer het gewone leven af, gastronomisch is het wat veelzijdiger en niet alleen gericht op toeristen.

Aan de rand van het kleine stadspark staan enkele gebouwen uit de koloniale tijd. Grote opslagruimten en de wijnbottelarij duiden erop dat het toerisme hier toch niet helemaal de enige bron van inkomsten is.

Niet alleen in de oudheid was Paphos de hoofdstad van het eiland. Dankzij deze rijke geschiedenis kreeg de stad nogmaals de titel hoofdstad in 2017, al was het maar voor één jaar. Toen was de stad culturele hoofdstad van Europa. 

In de jaren daarvoor heeft deze kuststad en grote stap in de richting van deze tijd gezet. Met een zak geld van de EU heerst nu tegen het decor van de oude stad de moderne trends. 

Sinds het jaar dat Paphos culturele hoofdstad van Europa was, hebben de straten en pleinen een trendy glans. Het park werd groen kunstwerk, muren van huizen werden opgepept met straatkunst.

De voetgangersboulevard is een moderne winkelstraat zoals zovelen in Europa.

Ayios Neophytos

In een vallei, aan drie kanten door berghellingen omgeven ligt het imposante Neóphytus klooster. De kloosterkerk uit de 16e eeuw bezit de relikwieën van de heilige die er tot 1214 leefde. Ten westen van het huidige klooster vergrootte hij een kleine holte in de rotswand tot een kamer en een grotkerk.

Ook houwde hij uit de rotsen een tafel, een bed en een kruk en zelfs zijn eigen graf.

Al spoedige kwamen op de berichten over deze vrome man ook andere godsdienstigen hierheen.

Neöphytos schreef de regels van deze samenleving en werd de stichter van het klooster.

Nog tijdens zijn leven werd de kleine kerk door twee kunstschilders met muurschilderingen bedekt en die zijn goed bewaard gebleven.

Troodos

Het Troodosgebergte beslaat een groot deel van het westen en midden van het land, dennenbomen en wijnranken typeren het landschap dit gebied. In maart ligt er nog wat sneeuw op de hoogste toppen en de bergwegen. Weer en wind zorgt voor veel vallende stenen op de weg die regelmatig weg moeten worden gehaald om een kapotte band te voorkomen.

In de regio vind je een grote verzameling van kerken en kloosters uit de Byzantijnse geschiedenis. Deze zijn stuk voor stuk versierd met prachtige fresco’s en andere schilderingen.

Omodos

Omodos is een van de verschillende wijndorpen die verspreidt liggen op de zuidelijke hellingen van het Troodosgebergte.

Kykkos monestery

Na een rit over de bergwegen met sneeuw, haarspeldbochten en langs afgronden arriveren we bij het grootste en ook meest imposante klooster op Cyprus. Het Iera Moni tis Panagio tou Kykko-klooster dat zich op een hoogte van ca. 1.318 meter bevindt en eind 11^e eeuw werd opgericht. Bij toeristen vooral in trek vanwege de prachtige schilderingen én het icoon van Allergenadigste Heilige Macht dat ooit door de apostel Lucas zou zijn geschilderd.

Uniek zijn ook de ronde hal (vol kostbare andere iconen), de hoofdingang, de kerkingang (geheel bedekt met prachtige mozaïeken) en de grote binnenplaats. Deze laatste is versierd met mozaïeken die je alles vertellen over de geschiedenis van het klooster.

Boven op de heuveltop is de rustplaats van aartsbisschop Makarios, die we noodgedwongen hebben overgeslagen omdat de weg er naar toe afgesloten was vanwege de vele vallende stenen door de sneeuwval van de laatste tijd.

Chrysorrogiatissa monastery  Χρυσορρογιάτισσα

In de mooie omgeving van het Troodosgebergte ligt op een  kleine 40km van Paphos het klooster Chrysorrogiatissa dat is gewijd aan Onze-Lieve-Vrouw van de Gouden Granaatappel.

Halverwege de jaren 80 werd de oude wijnmakerij van het klooster heropend en draait nu op commerciële basis. Het produceert wijnen uit de eigen wijngaarden van het klooster. 

Het Bad van Aphrodite

In een weelderig groene vallei, niet ver van de noordkust, sijpelt water uit de rotsen in een ondiepe poel, Loutra Aphroditis geheten.

Dit zou de plek zijn waar Aphrodite zoete uurtjes met haar aardse geliefde Akamas heeft doorgebracht. 

De godin zou ze zich hier gewassen hebben na een van haar vrijpartijen. De legende vertelt dat wie zich er ook in wast de eeuwige jeugd zou vinden. Maar je kan het helaas niet meer testen, want het is tegenwoordig verboden om in het water te baden.

De plek van dit modderpoeltje stelt niet zoveel voor, het is vooral de kuststrook en de omgeving die zo mooi is. Hier beginnen prachtige natuurpaden over het Akámas schiereiland, het belangrijkste natuurgebied van Cyprus. De lobby van de toeristenhotels vormt echter een bedreiging. Hun idee is namelijk om de beschermde zone met 2/3 te verminderen. Daardoor zouden ze wegen kunnen aanleggen en ongerepte prachtige strandstroken kunnen inpalmen. Dit zou in de toekomst nadelige gevolgen kunnen hebben voor het prachtige natuurgebied.