We komen de stad binnen op het Dunav treinstation en omdat het heerlijk weer is, besluiten we om meteen aan de stadswandeling te beginnen. Genietend van het lentezonnetje lopen we richting het hostel in hartje centrum waar we de komende dagen gaan overnachten.

We passeren de wijk Skadarlija, die door het buro voor toerisme graag gepromoot wordt als het Montmartre van Belgrado. Dat lijkt me wat teveel eer, maar omdat het op de route ligt lopen we door dit boheemse kwartier naar het hostel. De wijk ontstond toen zich aan het begin van de negentiende eeuw veel Roma gingen vestigen in het kale gebied tegenover de vestingmuur. Jaren later opende in de wijk, die tot op dat moment bekend stond als Ciganska mala (zigeunerdorp) een bierbrouwerij haar deuren. Als gevolg daarvan vestigden zich veel kroegen en restaurants in de omgeving. In Skandarlija, genoemd naar de stad Skadar (Shkodra) in het huidige Albanië, woonden en werkten vroeger veel dichters, schilders, toneelspeleren en journalisten. Nu is het vooral een plek voor toeristen, maar ook lokale bewoners gaan uit in een van de vele restaurants en cafes met livemuziek in alle mogelijke stijlen. Enkele daarvan zijn regelrechte tourist traps en alhoewel het  hobbelige straatje niet onaantrekkelijk is zo in het lentezonnetje, gaan we verder richting het centrale plein.

Vanuit Skandarlija komen we vanzelf terecht in het voetgangersgebied rondom Trg republike. Dit is een compleet andere wereld. Aan weerszijden van deze drukke voetgangersstraat zijn moderne winkels en trendy cafés gevestigd. Deze straat verschilt niet zoveel van andere winkelstraten in willekeurige Europese steden.

Hier midden in het voetgangersgebied is ook het hostel waar ik een tweetal nachten heb gereserveerd. Het is slechts een steenworp van Trg Republike, het centrale plein van Belgrado.

Sinds de zeventiende eeuw stond hier de Stambulpoort, waar de reizigers uit Istanbul de stad binnenkwamen. In het kader van de herinrichting van Belgrado in de negentiende eeuw, werd de stadspoort afgebroken en het huidige Plein van de Republiek aangelegd. Omdat er vier drukke verkeersaders samenkomen, is slechts een klein gedeelte van het plein het domein van voetgangers. In het midden staat een ruiterstandbeeld van prins Mihajlo Obrenovic.

Het plein wordt geflankeerd door het nationale theater en het nationale museum.

De oude stad van Belgrado ligt als een soort schiereiland ingeklemd tussen de rivieren Sava en Donau. De Kalemegdan is het plateau, dat hoog boven het punt waar de rivieren in elkaar overlopen uittorent. Hierop is de oude vesting van Belgrado gebouwd en via de drukke winkelstraat in het voetgangersgebied loop je zo het park in de burchtwijk binnen.

KALEMEGDAN
Rondslenterend door Stari Grad, de Oude Stad,  geeft nog enig idee van het bloeiende vooroorlogse Belgrado, de Witte Stad die in 1941 grotendeels door Duitse bommen werd verwoest. Van de oude Turkse burcht Kalemegdan, strategisch gelegen op een heuvel op het punt waar de rivier Sava in de Donau stroomt, is niet veel meer over.

Nu doet de Kalemegdan vooral dienst als toevluchtsoord voor diegenen die even genoeg hebben van het drukke verkeer in Belgrado. Rondom de burcht zijn verschillende parken, recreatiegebieden en een dierentuin aangelegd.

Binnen de dikke vestingmuren en poorten liggen verschillende bezienswaardigheden, vaak verscholen onder de grond of achter de vele poortjes en doorgangetjes. De zestig meter diepe Romeinse waterput werd waarschijnlijk niet door de Romeinen, maar door de Oostenrijkers gebouwd om de watervoorziening in het fort ook tijdens belegeringen te garanderen.

Onder de Kalemegdan ligt een heel stelsel van onderaardse gangen en tunnels, maar het grootste deel daarvan is tot op de dag van vandaag niet onderzocht.

Even verderop ligt het eveneens ondergrondse vestingmuseum met schaalmodellen van oudere gedaanten van het fort en wapens uit verschillende periodes.

Op het lagere deel van het fort staat nog een voormalig Turks badhuis, dat nu dienst doet als planetarium.

Toeristen, locals en jonge stelletjes genieten op de vestingmuren van elkaar en van het uitzicht over de rivieren en de stad, terwijl oude mannetjes heftig discussiëren op een van de vele bankjes in het park. 's Avonds en 's nachts vermaken jongeren zich hier met vrienden en flessen drank.

In de laatste 5 jaar is Belgrado in hoog tempo veranderd. De internationale handel leefde langzaam op en de uitstraling van de stad werd steeds westerser. Door de hele stad openden internationale banken en bedrijven hun kantoren. Ook toeristen, met name backpackers, weten de stad de laatste jaren toenemend beter te vinden. Overal duiken nieuwe hostels op en mottige cafés maken steeds meer plaats voor trendy cocktailbars. Belgrado kijkt naar de toekomst, maar de sporen van het roerige verleden zijn nog lang niet uitgewist.

Gek genoeg denken sommige inwoners van Belgrado met nostalgie terug naar de tijd van de bombardementen. Noodgedwongen werden hele nachten bij kaarslicht met vrienden en familie doorgebracht. De gezamenlijke vijand zorgde voor een groot saamhorigheidsgevoel vertelt Pavle, die hier geboren en getogen is maar tegenwoordig in Nederland woont en werkt.  

Tussen de oude kernen van Belgrado en Zemun, ligt op de westelijke oever van de Sava, het stadsdeel Novi Beograd. Meteen na de brug Brancov most, loopt een wandel- en fietspad meer dan 5km langs de rivier voor een mooie wandeling.

Na de tweede wereldoorlog zijn hier grote kantoorgebouwen en woonflats neergezet. Hier staat ook het Inttercontinental hotel, dat in 2000 wereldnieuws was, omdat de beroemde oorlogsmisdadiger Arkan er in de lobby werd geliquideerd.

In dit stadsdeel ligt ook Studentski grat, de grootste studentencampus van Belgrado. En dat is te zien aan de vele jongelui die hier tussen de college's door en aan het einde van de werkdag ook even gaan genieten van de eerste lentezon.

Bij de monding van de Sava in de Donau, dus tegenover de Kalemegdan waarop we hier een mooi uitzicht hebben, bevindt zich het grote park Usce. In de derde weeek van augustus wordt hier het Belgrade Beer Fest gehouden, maar in de rest van het jaar is het er beter toeven.

Het pad is ook populier bij joggers en fietsers en de rollerskates zijn vandaag ook massaal uit de winterstop gekomen. Maar het is ook druk met mensen die gewoon een wandeling maken met dit prachtige weer.

Langs het pad is een aantal behaaglijke terrasjes, maar 's avonds en 's nachts zijn de drijvende cafés in de rivier populairder.

Het pad loopt door langs de Donau en komt uit bij het leegstaande hotel Jugoslavija. Dit is het punt waar Novi Beograd ophoudt en Zemun begint. 

Tegenwoordig is Zemun onderdeel van de gemeente Belgrado, maar het stadje heeft overduidelijk een andere geschiedenis gekend.

In tegenstelling tot Belgrado is Zemun nooit onderdeel van het Osmaanse Rijk geweest. In de Habsburgse tijd was het een strategische vesting op de grens met de aartsvijand. In tijden van relatieve vrede met de Turken kon Zemun zich ontwikkelen tot een handels- en cultureel centrum. Na de Ausgleich van Oostenrijk-Hongarije was Zemun tot 1918 Hongaars.

Veel meer dan Belgrado heeft het stadje een uitgesproken Habsburgs karakter.

Tegenwoordig heeft Zemun een reputatie als centrum van de maffia, maar daar is voor de bezoeker niets van te merken.

Bij hotel Jugoslavija begint een nieuwe rij met drijvende restaurants en cafés. Hoe dichter de boulevard het centrum van Zemun nadert, hoe gezelliger het wordt. Grote bomen zorgen voor schaduw en er is allerlei vermaak voor jong en oud. De vele bankjes aan de rivier zijn druk bezet, net als wij hebben ook vele locals het plan opgevat om hier aan de waterkant van de eerste voorjaarszon te komen genieten.

Het oudste deel van Zemun is het fort, dat al genoemd wordt in documenten uit de negende eeuw. De delen die nu nog zichtbaar zijn stammen voor het grootste deel uit de vijftiende eeuw en daarna.

Veel beter bewaard gebleven is de Millenniumtoren die de Hongaren hebben gebouwd ter ere van hun 1000- jarige aanwezigheid.

Het gebouw is voor 2 euro te bezichtigen, maar ik bedank voor de klim naar boven in de toren. Vanaf de burchtheuvel is er ook al een prachtig uitzicht op het schilderachtige Zemun, Belgrado en de rivieren.

Onder de burcht liggen een paar mooie kerken en bij het marktplein is een aantal cafés, restaurantjes en goed bezochte terrassen. In de zijstraten van de hoofdweg liggen de volkse cafés, die mij persoonlijk meer aanspreken.

Via de Brankovbrug keren we weer terug in de hectiek van de miljoenenstad en lopen we door naar Zeleni Venac waar een van de grootste overdekte markten van de stad is.

Iets verderop ligt het treinstation, in de architectuur van het stationsgebouw met Oostenrijkse invloed  lijkt het op stations van provinciesteden in Oostenrijk en Hongarije. Het treinstation, de beurshallen en een groot verkeersknooppunt blokkeren hier de verbinding die Belgrado met de Sava heeft.

Achter de markt ligt het busstation waar we alvast even de halte van bus 72 opzoeken die ons morgen naar het vliegveld rijdt.

Maar eerst willen we nog even bij de st Sava kathedraal, de grootste en meest bekende kerk van de stad. De gloednieuwe kathedraal staat op de heuvel Vracar, waar zich belangrijke gebeurtenissen voor de Servische nationale geschiedenis hebben afgespeeld. In 1806 werden op dit veld de Turken voor het eerst verslagen. Een standbeeld van de aanvoerder Karaoodevic voor de kerk herinnert aan deze gebeurtenis.

Ook de kerk zelf staat niet toevallig op deze plek. De beenderen van de voor Serven belangrijkste heilige Sint Sava zouden hier door de Turken verbrand zijn. Sint Sava was elders begraven, maar de Turkse overheersers wilden af van de enorme stroom aan pelgrims naar het klooster daar.

De St Sava is een van de grootste orthodoxe kerken ter wereld. In 1935 werd de eerste steen van het imposante bouwwerk gelegd en omdat de kerk vandaag de dag nog steeds niet af is, doet het me denken aan de Sagrada Familia in Barcelona. De bouw werd onderbroken door de Tweede Wereldoorlog en het tijdperk van Tito om pas in 1985 weer hervat te worden. Aan de buitenkant lijkt de kerk nu helemaal af, maar van binnen wordt er nog aan gewerkt. De combinatie van de conservatieve bouwstijl, de reusachtige afmetingen en de spiksplinternieuwe materialen werkt nogal vervreemdend, maar misschien maakt dat het bouwwerk wel zo interessant.

Na een vluchtig bezoekje aan de St Sava en een korte wandeling komen we bij het parlementsgebouw en het stadhuis. Het oversteken van Trg Slavija is een avontuurlijke ervaring, een niet ophoudende stroom auto's taxi's, bussen, trams en trolleybussen gaan in alle richtingen en niet gehinderd door stoplichten of belijning stort het verkeer zich tegelijkertijd vanuit de verschillende richtingen op het verkeersplein. Het vereist enige bluf en durf om op de juiste plaats terecht te komen.

Verderop is Terazije een miniatuurversie van Time Square in New York. De lokals zien de brede verkeersstraat als het centrum van de Balkan.

Het gebouw Albanija dat aan het begin van Terazije staat, was lange tijd het hoogste gebouw op de Balkan. Bij constructiewerkzaamheden in 1939 vonden bouwvakkers het skelet van een mammoet.

Het uitgaansleven en de vele restaurants in Belgrado mogen dan veel te bieden hebben aan trendy en hippe uitgaansgelegenheden, maar ademen niets van typisch Servische sfeer uit. Helaas zijn de echt leuke plekken verscholen gebleven, omdat je die in een onbekende stad niet zo gauw meteen zult vinden. Met de goedbedoelde adviezen van onze gastheer in het hostel en de reisgids kom je toch weer uit bij de meer op toeristen gerichte en moderne gelegenheden.

Alhoewel Belgrado geen stad is met veel bezienswaardigheden of een authentieke sfeer, heeft het mij toch wel blij verrast. Ook overdag is er op een van de vele terrassen genoeg gezelligheid te vinden en het heerlijke eerste lentezonnetje heeft er ongetwijfeld in belangrijke mate aan bijgedragen dat ik terug kan kijken op enkele geslaagde dagen in Servië.