Eolische eilanden

 

Lipari, Vulcano, Panarea en Stromboli

Ten noorden van Sicilië ligt de Eolische archipel, zeven vulkanische eilanden waar rookpluimen boven oude kraters hangen.  In mei 2014 vlieg ik naar Catania op Sicilië om vanuit Milazzo de veerboot te nemen voor een trip naar Lipari, Vulcano, Panarea en Stromboli.

Dolce & Gabbana hebben er hun vakantievilla, Jules Verne meerde er aan, Ingrid Bergman keek er naar de sterren, en samen staan ze op Unesco's Werelderfgoedlijst: de Eolische Eilanden. Nooit van gehoord? Klopt. De goedgehakte Italianen houden hun vulkanische vakantieparadijs graag geheim.

 

 Voor het gros van de Europeanen zijn de Eolische Eilanden een groot geheim. Britten, Fransen en Spanjaarden komen er nauwelijks, Hollanders al helemaal niet. Alleen Duitsers kennen de archipel, maar ook zij komen niet in drommen. De Italianen wél, zij zijn dol op de Eolische Eilanden en varen hier elk jaar massaal naartoe. En allemaal tegelijk – in augustus is het hier een heksenketel. In lente en herfst, als het toch echt práchtig weer is, heb je de Eolische Eilanden zomaar voor jezelf alleen.
Sinds 1999 staan de eilanden op de Werelderfgoedlijst van Unesco. Dagelijks varen veerboten en snelle draagvleugelboten (aliscafi en catamarans) tussen Milazzo en Lipari, dat de centrale overstaphaven voor alle eilanden is.
Lipari is het hoofdeiland met een fiere burcht, goede restaurants en de enige winkelstraat van de archipel.

Lipari

 Deze stad van 4500 inwoners met zijn muren, barokke gevels en kerktorens wordt gedomineerd door de machtige rotsklomp van de acropolis die tegenwoordig als museum fungeert. De huizen vleien zich tegen de oever rond twee baaien, de Marina Lunga waar de veerboten aankomen en de schilderachtige Marina Corta waar kleinere bootjes aanleggen.
In de baai liggen enkele eilandjes met kapelletjes. Vanaf het plein aan de Marina Corta met terrasjes en restaurantjes, lopen smalle straatjes omhoog naar de acropolis en de oude stad.
Daarna volgt een nieuwer gedeelte, met de hoofdstraat Via Vittorio Emanuele met ook weer een ruime keuze aan toeristenwinkeltjes, eetgelegenheden en cafe's.

 

 

 Het is heerlijk islandhoppen in het kristalheldere water van de Tyrrheense zee op een zonnige dag als vandaag. Van veraf zien de eilanden eruit als zilvergrijze kegels die op het water drijven. Als je dichterbij komt zie je duidelijk de vulkanische oorsprong, de lava ligt in stukken van de bijna altijd steile, in zee afbrokkelende kust.
Holen, grotten, rotsen als enorme bogen of punten, kleine klippen en miniatuurbaaien vormen samen een ongerept landschap.

 

 

Vulcano

Vulcano is het kuureiland; het is de enige andere actieve vulkaan van het stel en deze barst niet meer uit, maar bubbelt en borrelt dat het een lieve lust is. Als je aan komt varen en de haven nadert hangt er een zwavellucht en zie je de slierten bijtende, zwavelhoudende rook op verschillende plekken vanuit de berg opstijgen. Hiermee toont de vulkaan, hoewel in ruste, altijd nog actief te zijn. De laatste uitbarsting was in 1888.
De krater is een bizar zwart maanlandschap met gele zwavelputten die giftige gassen uitbraken. Aan de voet van de vulkaan bij Porto Levante, de haven, badderen bezoekers in heilzame, vulkanisch verwarmde en zwavelhoudende modderbaden.
Er voert een gemarkeerde wandelroute naar de hoofdkrater, de Gran Cratere.

 

 

 

Stromboli

Enigszins apart van de andere eilandjes, ligt in het noorden Stromboli met zijn actieve vulkaan, die altijd een dunne rookwolk uitstoot.
De kleine verzameling witte kubussen van Ginostra in het zuiden van het eiland vormt de meest afgelegen nederzetting van Italië. In het noorden zijn de huizen gerangschikt langs de enige weg op het eiland. Op elke heuvel in het landschap staat een al van verre zichtbaar kerkje, middelpunt dan de drie dorpen op het eiland, San Vincenzo, Ficogrande en Piscita.
Bij de vuurtoren begint een geplaveid pad dat overgaat in een onverhard pad met enkele gevaarlijke punten, deze weg voert naar de top. 's Middags vertrekken hier groepen wandelaars om voor zonsondergang boven te zijn en van het nachtelijk schouwspel van de vuurspuwende vulkaan te genieten. Begeleiding door ervaren berggidsen is verplicht.
Ook beneden op een boot aan de voet van de vulkaan laten de uitbarstingen zich ongeveer ieder kwartier aanschouwen als een vuurwerk boven op de berg.De vulkaan spuwt geregeld gloeiende lava metershoog de lucht in, een indrukwekkend natuurfenomeen dat vooral na het vallen van de avond heel fascinerend is.

 

 

 

 

De eilandengroep was al in de steentijd bewoond en het stadje Lipari is zelfs een van de oudste, voortdurend bewoond gebleven steden van Italië. Lipari beschikte over de grootste voorraad obisidiaan in de Middellandse Zee, een zwart, glanzend vulkanisch glas waarvan in de bronstijd bijzonder scherpe messen, pijlpunten, sierdolken en bijlen werden gemaakt. Zo'n eeuw geleden kende het eiland een tweede bloeitijd met de handel in puimsteen. Nu is het toerisme de belangrijkste bron van inkomsten.

De inheemse bevolking noemde de eilanden Isole Eolie, naar de Griekse god van de wind Aeolos, die in deze door de wind geplaagde hoek van de Middellandse Zee tot op heden zijn zetel heeft. Niet zelden zijn de eilanden door de storm dagenlang van de buitenwereld afgesneden. 

Stromboli deelt een kleine archipel in de Tyrrheense Zee met nog zes eilandjes die zo bijzonder zijn dat de Unesco ze samen noteerde op de Werelderfgoedlijst. Alle zeven vulkanisch en stuk voor stuk verschillend.
Lipari is het grootste eiland en het toeristische, maar gezellig en gelijknamige hoofdstadje met het pittoreske haventje Marina Corta is een een bezoekje waard.
Vulcano trekt liefhebbers van thermale bronnen.
Salina is het relaxeiland met heerlijke wijn; vruchtbaar en groen, en het minst bedorven door het toerisme omdat de eilandeconomie draait op wijnbouw.
Panarea is het jetset-eiland, met ’s zomers een minihaven vol megajachten en legendarische feesten onder de sterrenhemel – zeg maar het Ibiza van Italië, maar dan chic.
En dan zijn er nog de afgelegen en uitgestorven eilandjes Alicudi en Filicudi, eenzaam en verlaten en boven en onder water een intacte natuur. Dit is een favoriete bestemming voor duikers, daarnaast zijn deze bijna verlaten eilanden ideale plekken om volledig tot rust te komen en vrede met jezelf en de wereld te sluiten.