MADEIRA

Madeira is Portugals bekendste eiland en daarbij het meest toeristische. Het eiland ligt in de Atlantische Oceaan, ongeveer 700 kilometer ten westen van Afrika en 1000 kilometer ten zuidwesten van de Portugese kust. Samen met Porto Santo en de zuidelijker gelegen Ilhas Desertas en de Ilhas Selvagens vormt Madeira een autonome regio van Portugal. De Azoren hebben binnen Portugal dezelfde status. De grootste stad op Madeira en tevens de hoofdstad van de autonome regio is Funchal.
Madeira heeft een mild klimaat (temperatuur ligt vrijwel altijd tussen de 16 en 22°C.) en is door de natuur, de vele bossen en bergen populair bij wandelaars en natuurgenieters. De landschapsvormen zijn zeer divers. Hoogvlakten zoals die in de Schotse Hooglanden voorkomen, maar ook woestijnachtige rotslandschappen, overvloedige wijngaarden en exotische aandoende planten en bananenplantages. De kust bestaat gedeeltelijk uit steile in zee aflopende rotswanden en behoort tot de meest indrukwekkende ter wereld, natuurlijk zandstrand is vrijwel niet aanwezig. Helaas komen er steeds meer kunstmatige, opgespoten stranden bij nieuwe resorts en doelt men meer en meer op het grotere publiek.
De eilanden hebben een vulkanische oorsprong. Madeira is bergachtig en de hoogste berg is de Pico Ruivo (1862 m).
In 2000 en in 2004 zijn we naar dit eiland geweest. Met de huurauto hebben we het schitterende eiland rondgereden en mooie wandelingen gemaakt waarbij we vooral .genoten van de adembenemende uitzichten. De noordelijke kust met de steile kliffen is spectaculair, de dorpjes schilderachtig tegen de rotsen geplakt en de natuur is hier op z'n mooist. De bijnaam 'parel in de oceaan' was eerlijk verdiend.
Bij ons tweede bezoekje, enkele jaren later, zagen we tot onze grote schrik meteen de veranderingen. Door subsidiegelden die vanuit de EU in het eiland werden gepompt is veel van 'de parel' grondig verpest. Met lede ogen moesten we aanzien dat echt overal in het schitterende landschap en zelfs in de pittoreske dorpjes de grote bouwkranen prominent aanwezig waren; er verrezen op vele plaatsen nieuwe resorts en er werden kunstmatige stranden aangelegd. De fantastische kustweggetjes maken plaats voor brede wegen en gloednieuw asfalt met tunnels om de toeristen zo snel mogelijk naar de nieuwe hotels met opgespoten stranden te kunnen brengen. Brussel lijkt met Madeira te willen gaan concurreren met de Canarische eilanden.
Als de geldstroom is opgedroogd en de bouwwerkzaamheden beeindigd, willen we wellicht toch nog eens terug naar Madeira. Om de schade op te nemen. Hopelijk heeft het belastinggeld niet al teveel aangericht. Maar zeker is dat veel van de authenticiteit, het spectaculaire landschap op het bloemeneiland en de adembenemende rotskusten hebben moeten wijken voor de EU- plannen.
Misschien is het toch maar beter om de herinneringen te behouden uit de tijd van vóór de EU, toen Madeira nog écht het relaxte bloemeneiland en de parel in de oceaan was.

De bijnamen 'het bloemeneiland' en 'de drijvende tuin heeft' Madeira te danken aan de exotische bloemen die er in het wild en in de parkjes groeien. In tuintjes en bloembakken waar bij ons in Nederland de geraniums en afrikaantjes groeien, staan hier schitterende orchideeen te pronken! In de bermen langs de weg groeien onze kamerplanten zoals de ficus uit tot bomen, maar ook agave's, hortensias, cactussen, lelies en strelizia's, en de paradijsvogelbloem -die afgebeeld wordt op de toeristische plaatjes van Madeira in de reisgidsen- zien we hier regelmatig. De rivieroevers in Funchal zijn overwoekerd met paarse, roze, rode en witte bougainville en blauwe regen. De kamperfoelie, chineese roos en kerstster groeit in het wild en bloemperken zijn opgefleurd met grote amaryllissen, canna's, oleanders en frangipani.
Naast deze plantenweelde zijn Madeira en de Canarische Eilanden de enige plekken op de wereld waar de kanarie in het wild voorkomt.

Met de huurauto is het eiland met de afmetingen van ongeveer de helft van de provincie Utrecht prima te verkennen. Op het bergachtige eiland is geen vlak stukje weg te bekennen en het is wel wennen aan de extreme hellingspercentages, de haarspeldbochten en duizelingwekkende afgronden. Tijdens onze tochten ervaren we de diversiteit van het landschap en ook de grote verschillen in het klimaat op deze relatief kleine afstand.
Op het ene moment rijden we door mysterieuze laurierbossen met mossen en varens, in een dikke mist gehulde hoogvlakte Paul de Serra waar we geen hand voor ogen kunnen zien en nog wat later lopen we in de sneeuw op de top van de Pico Ruivo. Het andere moment op dezelfde dag zitten we aan het eind van de middag in de stralende zon op een terrasje in Funchal. Op één dag kun je hier een regenjas, wintertrui én zomershirtje nodig hebben. Als de zon schijnt in Funchal kan het in Camacha regenen, in Sao Vicente een koude wind waaien en de hoogvlakte gehuld zijn in een dikke mist. Het komt vrijwel nooit voor dat het weer overal op het eiland hetzelfde is, maar de zon schijnt altijd wel ergens.

De bekendste specialiteit van Madeira is de versterkte wijn die naar het eiland genoemd is.
Een andere specialiteit op het eiland is de espada; een lange zwarte degenvis die op veel verschillende manieren bereid wordt, maar vaak wordt gegeten met bakbanaan. Deze vis komt alleen voor in de wateren rond Madeira en zijn we verder ook in geen restaurant of vismarkt ter wereld tegen gekomen, zelfs op het vaste land van Portugal is de espada niet te krijgen. (niet te verwarren met de in Portugal veel voorkomende espadarte, de zwaardvis, wat een totaal andere vis is.) Op de vismarkt ziet de espada er niet uit, maar schoongemaakt en gegrild smaakt hij des te beter! Het angstaanjagende zwarte uiterlijk krijgt de espada, die op grote diepte rondzwemt, door het drukverschil dat ontstaat als de vis uit het diepe water omhoog wordt gehaald.

Een andere lekkernij zijn de volgens lokaal recept lekker gekruide tomatensoep met fijngesneden uien en een gepocheerd ei. De soep wordt geserveerd met het taditonele warme brood met knoflookboter.
Nog een reden om naar Madeira te gaan -als je van vlees houdt- is de espetada, een grote vleesspies die bestaat uit stukken rundvlees. De spies wordt boven houtskool gegrild en in de restaurants staan op de tafel de grote houders al klaar waar de spies ingehangen worden.

Santana, afkomstig van het portugese Santa Ana, is een dorp in het noorden van het eiland. Santana is bekend om deze traditionele driehoekige huisjes met strooien daken tot op de grond. In deze huisjes leefden vroeger voornamelijk boeren maar ze worden nu vooral gebruikt voor toeristen.

MONTE
Vanuit Funchal kun je met de kabelbaan naar Monte. Dit dorpje ligt op een hoogte van 550 meter en is een van de meest toeristische plaatsen van het eiland. Dit heeft het te danken aan zijn ligging boven het drukbezochte Funchal en de kabelbaan die vanuit de hoofdstad naar Monte loopt. Maar de grootste attractie is wellicht de afdaling met de mandenslee of toboggan. Twee carreiros, de mannen die deze besturen, zorgen ervoor dat de toeristen de 2,5 km durende afdaling veilig afleggen.

Onbegrijpelijk en vreselijk om te zien dat met de EU- belastinggelden dit mooie eiland zo naar de knoppen wordt geholpen. De grootste bezienswaardigheid van Madeira is altijd het landschap geweest en juist dit wordt op vele plekken opgeofferd om nog meer toeristen naar het eiland te lokken. Of dat op deze manier zal lukken valt zeer te betwijfelen en het is nog maar de vraag of dit beleid niet eerder averechts zal werken. Jammer van het misbruik ons belastingeld, maar nog veel erger voor het eiland en de bewoners.