Het 46e Europese land dat ik ga bezoeken is Wit Rusland, officieel de Republiek Belarus.

Deze voormalige Sovjetrepubliek werd in 1991 onafhankelijk na het uiteenvallen van de Sovjet Unie.

Voorheen had dit land, dat in de ogen van de EU te boek staat als de laatste dictatuur van Europa, strenge visumeisen die het reizigers extra moeilijk maakten. Recentelijk is de visumprocedure echter versoepelt en dat maakt het land een stuk makkelijker toegankelijk voor ons weekend weg. 

In mei 2019 maak ik een citytrip naar de Wit Russische stad Grodno met de bus vanuit buurland Litouwen.

Hier heet de KGB nog steeds KGB, boerderijen zijn collectief, de hoofdstad is herbouwd volgens Stalinistisch ideaal en een voorstelling van het ballet kost een paar euro. 

Wit-Rusland is communistisch, wordt dictatoriaal geregeerd, ziet nauwelijks toeristen en is alleen in het nieuws als het ruzie heeft met Rusland over de gasleveranties. Allemaal redenen om per direct af te reizen naar dit bijzondere en interessante land. Voeg daarbij de lange, tumultueuze geschiedenis en de ongerepte natuur en de koffers kunnen gepakt.

Eerdere bezoekjes aan Moskou en diverse voormalige Sovjetrepublieken hebben mijn interesse gewekt in dit deel van Europa en ook nieuwsgierig gemaakt naar Wit Rusland. Ik ben vastbesloten om ook dit bijzondere en een van de best verborgen landen die Europa rijk is te ontdekken.

Ondanks de afschaffing van de visumplicht voor ons als EU burger, begint een bezoekje met het regelen van de nodige formaliteiten.

De voorbereidingen...…..

President Aleksandr Loekasjenko wil zijn land verder op de toeristische kaart gaan zetten om extra geld in het staatslaatje te krijgen. 

Reeds eerder was het mogelijk om bij aankomst op de luchthaven van Minsk een gratis visum te krijgen voor maximaal 30 dagen. 

Vanaf januari vorig jaar is daar aan toegevoegd een visumvrij verblijf van maximaal 10 dagen aan het toeristisch gebied rond Brest en Grodno. Bezoekers van meer dan 50 nationaliteiten -waaronder alle EU lidstaten- kunnen nu ook over land vanuit de EU grenzen sinds kort visumvrij tot maximaal tien dagen toegang krijgen tot het land voor een toeristische bezoekje.

Daarvoor moet nog wel rekening gehouden worden met de nodige formaliteiten.

Voorwaarden zijn:

• Na een verblijf van langer dan 5 dagen moeten buitenlanders zich melden bij een plaatselijk immigratiekantoor. Hotels hebben de plicht dit voor je te regelen;
• Het land binnenkomen via een van de volgende grensposten: Lesnaya (Rudavka) en Bruzgi (Belostotskaya Forge) in Polen of Privalka (Shviandubre) en Privalka (Raigardas) in Litouwen, het treinstation of de luchthaven van Grodno;
•  Uiteraard moet je in bezit zijn van een geldig paspoort. Dit moet na je vertrek nog 3 maanden geldig zijn;
• Een bestedingsbedrag van minimaal € 25 per dag;
• Een ziektekostenverzekering met een dekking voor Wit-Rusland van minimaal € 10.000;
• Een speciaal document dat aan te vragen is bij een Wit-Russisch reisbureau. Zie voor een lijst daarvan de link onder F.A.Q. op grodnovisafree.by.

De visumvrije zone beperkt zich tot een gebied rond de steden Brest en Grodno en het is dus niet mogelijk om op deze manier rond te trekken door het hele land.

Wij houden het vooralsnog dus bij een citytrip Grodno, wat een mooie gelegenheid is voor een kennismaking met Wit Rusland en wie weet komt daar later nog wel eens meer bij.

Het overwegend platte Wit-Rusland is een mysterieus en spannend land dat graag méér toeristen ziet langskomen om inkomsten voor de staatskas binnen te brengen. De afschaffing van het visum blijkt nu al een goede zet van Loekasjenko voor vele lokals die in het toerisme wel een goed verdiende boterham zien. Het lijkt erop dat de toeristische faciliteiten als paddenstoelen uit de grond schieten, zoals de Wit Russchische reisburo's die bevoegd zijn om de tourist permit uit te geven. 

We kunnen kiezen uit een groot aantal reisburo's die ons aan de papieren kunnen helpen om het land binnen te komen. De keuze voor een slaapplaats in Grodno is ook een stuk aanzienlijker dan je zou verwachten in dit totaal niet toeristische land. Er zijn hostels, guesthouses, appartementen voor toeristen en hotels in alle prijsklassen, van eenvoudig in oud Russische stijl tot luxueuze design hotels met superior suites en zoveel sterren als je maar wilt.

Als ik een mail stuur naar een van de vele plaatselijke reisburo's in Grodno voor het aanvragen van het grensdocument, krijg ik al snel een bericht terug met een efficiënt antwoord en goede informatie over de benodigde stappen.

Dit lijkt een stuk vlotter en vriendelijker te verlopen dan destijds bij de visumaanvraag voor onze citytrip naar Moskou. Door het stugge contact dat ik jaren geleden had met de Russische ambassade is me de moed in de schoenen gezakt en de zin vergaan om nog eens een land met visumplicht te bezoeken.

Zonder deze nieuwe regeling had een citytrip naar Grodno er dan ook zeker niet in gezeten. 

Het bericht van het Wit Russische reisburo stemt me dan ook gunstig en ik besluit om met ze in zee te gaan.

We moeten een kopie van ons paspoort opsturen en een tour boeken die bestaat uit een ticket voor het museum en een taxi. Totale kosten hiervoor á € 8,00 euro. Een ziektekostenverzekering kunnen we daar ook afsluiten. Dat hoeft niet, een verklaring die je bij je eigen Nederlandse ziektekostenverzekering kunt opvragen volstaat ook. Voor genoemd bedrag, per creditcard vooraf te voldoen, krijgen we het benodigde grensdocument direct na de online betaling via de mail toegestuurd én ook nog een ticket voor het museum erbij. 

Het blijft toch nog een tijdje spannend hoe de grensovergang zal verlopen. Gaan we hiermee werkelijk een citytrip maken naar Grodno of worden we alsnog teruggestuurd naar Litouwen?

Op de camping in Druskininkai, een grensplaats in buurland Litouwen, ontmoeten we een Nederlands stel dat bij de grens geweigerd werd omdat ze niet in het bezit waren van de juiste grensdocumenten. Dat maakt het voor ons nog ff extra spannend, ook al vertrouwen wij erop dat onze voorbereidingen gedegen waren en de papieren wel in orde zijn.

Na een dag in dit Litouwse kuuroord, naderen we de grens met de laatste communistische dictatuur van Europa: Wit-Rusland. Door het lezen en aanhoren van verhalen over bureaucratie, moeizame beambtes  etc. blijft het nog ff een spannend moment.

We gaan wel naar een van de minst bezochte landen van het Europese continent. Zeker, het autoritaire leiderschap van president Loekasjenko, de ingewikkelde regeltjes en verboden, de oplettende overheidsdiensten die alles en iedereen in de gaten houden schrikken af.

Thuis kennen ze inmiddels mijn voorkeur voor de ongebaande paden en kijken ze nergens meer van op. 

De afgelopen dagen in Litouwen kregen we al regelmatig de vraag die ons nog vaker gesteld zal worden: 'wat brengt je in hemelsnaam naar Wit Rusland?

Het antwoord blijkt niet te overtuigen. Onze Litouwse buschauffeur en ook de gemiddelde Wit-Rus kan zich niet voorstellen dat een toerist er iets te zoeken heeft en al helemaal niet dat iemand er plezier kan hebben. Een citytrip maak je toch zeker naar Rome? Of Parijs? Voor de veel Wit-Russen is Frankrijk net zo exotisch als Wit Rusland voor de West-Europeaan is. Je kent het uit het nieuws, maar verder is er moeilijk iets bij voor te stellen. De prijs die de Wit-Rus betaalt voor een visum is zo hoog dat het voor de gewone man vrijwel onmogelijk is naar Europa te gaan. Dit betekent dat Wit-Russen geïsoleerd leven en voor informatie afhankelijk zijn van de staatsmedia die aan de leiband van het regime lopen.

Wit-Rusland heeft dus een imagoprobleem, maar toch, of misschien wel juist daarom gaan we met eigen ogen zien wat er klopt van die verhalen en de vele vooroordelen die er bestaan.

Al gauw rijden we door de bosrijke omgeving Druskininkai uit en arriveren we bij de grensovergang Raigardo, waar de Litouwse douane ons probleemloos het land en de EU laat verlaten.

GRODNO

Hrodna

Bij de Wit Russische grens wordt het eerste vooroordeel al ontkracht, de hele afhandeling van formaliteiten blijkt erg mee te vallen en verloopt niet anders dan bij de grensovergangen elders in Europa. De Wit-Russische douane oogt wel een stuk minder relaxt dan de Litouwse. Er komen diverse mannen in verschillende groene en blauwe pakken zwijgend een blik werpen in de bus. In het kielzog van de snauwende, niet Engelssprekende douanebeambte met grote pet, komt ook een overvloedig opgemaakte, platinablonde jongedame in strak douanepakje op hakken de bus binnen om de paspoorten te verzamelen. We kunnen gewoon blijven zitten, onze touristpermit wordt even bekeken en ook de verzekeringsverklaring aan een inspectie onderworpen. Blijkbaar is het allemaal in orde, de nog steeds zwijgzame douanebeambte keurt ons verder geen blik waardig en verdwijnt met het stapeltje paspoorten in een kantoor. De Litouwse buschauffeur vertelt ons dat er afspraken zijn gemaakt dat de hele procedure aan de grens voor de lokale openbare bussen maximaal een half uur mag duren. Efficiënt en prima geregeld dus zijn we ineens keurig binnen die tijd écht zomaar in Wit Rusland.

Aan de Wit-Russische kant van de grens staat een kilometers lange rij vrachtwagens te wachten. Jammer genoeg voor deze chauffeurs gelden er voor hen geen afspraken over een beperkte wachttijd.

Onderweg in de bus rijden we door dichte bossen in een dun bevokt gebied, af en toe een dorpje dat niet meer is dan enkele verspreide huisjes die het landschap breken. 

Wit-Rusland is ook het door oorlog geteisterde land van de grauwe Sovjet-flats, strenge regeltjes, staatspers en monddode burgers. Je mag niet op het gras zitten, graffiti is streng verboden en op straat wordt voornamelijk reclame gemaakt voor het land zelf: er is geen ontkomen aan de leus I love Grodno.

 Het land kent vele stukken uitgestrekte wouden, moerassen en rivieren en heeft het oudst bewaarde oerbos ter wereld. Het Woud van Białowieża ligt op de grens met Polen. Toeristen komen veelal voor de natuur, de historische stadjes of de vele kastelen. Wit-Rusland is ook bekend om zijn Joodse geschiedenis. Tijdens de tweede wereldoorlog werden vrijwel alle Joden in Wit-Rusland vermoord door de Duitsers.

Grodno ligt in het westen van Wit-Rusland, niet ver van de grenzen met Polen en Litouwen. Zonder het oponthoud bij de grens was het een klein uurtje rijden vanuit Druskininkai in Litouwen. Veel sneller dan verwacht arriveren we nog in de ochtend op het busstation van Grodno.

Het eerste dat opvalt is de ruimte en het licht, de stad is open en groots opgezet. De straten zijn lang, breed, verrassend schoon en goed onderhouden, er ligt geen straatafval of afbrokkelende trottoirs. De gebouwen zijn hoog, met propere kleurrijke gevels en ook de huizenblokken staan goed in de verf. Alles bij elkaar een beeld dat afwijkt van wat je in veel steden in de voormalige Sovjet-Unie tegenkomt.

In kioskjes kun je water kopen, sigaretten, bier en kranten. Je kunt betalen met Wit-Russische Roebels, maar het liefst hebben ze buitenlandse valuta. Er lijken meer banken dan winkels te zijn en het is geen probleem om een geldautomaat te vinden die Nederlandse bankpassen accepteert.

Hier en daar zijn vrouwen bezig met het schoonvegen van de straten en prikken van vuil. Een teken van een grote verborgen werkloosheid.

Het straatleven is ongehaast, reclamezuilen zie je vrijwel nergens en echte winkelstraten ontbreken. Er zijn wel enkele kleine supermarkten met een zeer beperkt assortiment en we zagen een paar slagerijen, maar een bakker hebben we helemaal niet kunnen vinden. In de hoofdstraat staan een soort van souvenirkraampjes waar lokals zelfgemaakte prullaria verkopen.

Eigenlijk heeft de stad geen opvallende bezienswaardigheden of 'niet te missen' musea. Het is wel een stad die boeit en interesseert door zijn geschiedenis en door het heden, dat afwijkt van wat tegenwoordig standaard is in Europa.

Verder valt op dat de bevolking veel en graag op straat is. Men wandelt langs de rivier, flaneert over de boulevards, picknickt in de parken, bekijkt en laat zich bekijken.

De Valozhyn-regio is beroemd vanwege de gastvrijheid van de bevolking en de heerlijke lokale producten, geproduceerd door de boeren uit de omgeving. 

Hoewel nu gelegen in Wit-Rusland was de stad een groot deel van haar geschiedenis onderdeel van Litouwen en Polen. Deze geschiedenis is terug te vinden in de katholieke bevolking en de architectuur van de stad. De oude stad heeft daarnaast in de loop der eeuwen ook bij verschillende andere rijken gehoord, waaronder Duitsland, Zweden en natuurlijk Rusland. 

Grodno is relatief ongeschonden de tweede wereldoorlogen uitgekomen. Dat betekent dat het centrum haar historische karakter heeft weten te behouden, als een van de weinige steden van Wit-Rusland. De stad staat vol kerken die variëren van gotiek tot vooral barok. 
De stad vormt een goede kennismaking met Wit-Rusland, overal in het centrum wordt duidelijk dat er hard aan de toeristische weg wordt getimmerd. 

In het centrum staan kleurrijke huizen zij aan zij. De stad wordt ook wel Hrodna genoemd en nam als belangrijkste stad na hoofdstad Vilnius een voorname plaats in binnen het Groothertogdom van Litouwen. In de 16e eeuw was de stad de residentie van de Poolse koning Stefan Batory en zijn invloed is op veel van de belangrijkste gebouwen van de stad nog goed zichtbaar. Vanwege de Litouwse en het Poolse verleden en de ligging zo dicht bij de grens van beide landen, bevindt zich in Grodno de grootste Rooms-Katholieke gemeenschap van Wit-Rusland. De Sint Francis Xavier kathedraal is in opdracht van koning Batory in 1678 gebouwd en door het interieur wordt het als mooiste katholieke kerk van Wit-Rusland gezien. Niet ver gelegen van de Sint Francis kathedraal ligt het oudste gebouw van de stad en een van de oudste stenen gebouwen van het land, de Sint Boris en Sint Hleb kerk uit de 12e eeuw. Tot aan de Tweede Wereldoorlog waren veel huizen in Wit-Rusland van hout gebouwd. Het gevaar van brand lag daardoor altijd op de loer. In 1885 verwoeste een brand de helft van de stad. Om voortaan sneller te kunnen ingrijpen werd in 1912 een uitkijktoren gebouwd. Hoewel Wit-Rusland altijd een grote Joodse gemeenschap heeft gekend, is er na de Tweede Wereldoorlog weinig tot niks ondernomen om hun erfgoed te bewaren. De 16e-eeuwse synagoge van Grodno is daar wellicht een uitzondering op en is na jaren verwaarlozing recent gerestaureerd. 

In een hoek van het terras waar we 's morgens koffie gaan drinken zitten een paar Russen nog te ontbijten. Hun ontbijt is hetzelfde als dat van ons, broodjes, fruit, salade en boter, gevist uit een schaal gevuld met water. Alleen drinken zij halve liters bier in plaats van koffie. Dit is heel gebruikelijk in deze landen, waar bier als een soort frisdrank wordt beschouwd. De mannen zien er vermoeid uit maar converseren geanimeerd. Er loopt meer personeel rond dan dat er gasten zijn. De kok roert ongeïnteresseerd in een pan en is net als de rest van zijn collega’s weinig behulpzaam. Als je zelf niet naar binnen gaat om je koffie te halen, zou je er uren later nog op een droogje zitten.

Deze ongeïnteresseerde houding, tot op het botte af, zullen we nog regelmatig zien. Een erfenis uit de tijd van het communisme die je in Rusland net zo goed aantreft. Het woord gastvrijheid is in veel restaurants en zeker in de voormalige staatshotels ver te zoeken.

Natuurlijk proeven we ook van de Wit-Russische gerechten. Veel aardappelgerechten die je wegspoelt met een fikse hoeveelheid Wodka. De lokale keuken is beïnvloed door het contact met buren: Polen, Rusland, Oekraïne, Litouwen en zelfs aan de Joden is het een en ander ontleend. In grote lijn is de keuken een mix van de Russische en de Poolse keuken. Er schijnen 1001 aardappelgerechten te zijn en ook heel veel vlees. Daarnaast heb je koude en warme soepen die zeer voedzaam zijn. Er zit vlees in, vis, knoflook, gekookte groenten en kruiden.
Traditioneel eten Wit-Russen blijkbaar ook veel brood bij het warme eten, de voorkeur voor donker brood is duidelijk bij de kleine broodafdeling van de kruidenier. Een bakker zullen we deze dagen helemaal niet aantreffen en de restaurants zijn zeer beperkt. Gezellige terrasjes hebben we nauwelijks gevonden en waar wel enkele tafeltjes en stoelen buiten staan zijn die vrijwel leeg.
Er zijn veel melkproducten: yoghurt, kwark, kefir, zure room. Een specialiteit waar ik voor pas, is Rjaschenka, een gefermenteerd zure melkproduct.

Worsten zijn populair evenals ingemaakte groenten en fruit. Bijna alles wordt ingemaakt: van witte kool, augurken, appels, rode bietjes, blauwe bosbessen, champignons, vruchten tot en met vis. Alleen in de zomer en het begin van de herfst heb je verse groenten en fruit.
Wit-Russiche gerechten zijn zeer eenvoudig. Populair zijn Draniki en Babki: aardappelpannenkoek gevuld met vlees, champignons of andere groenten. Bliny zijn eveneens populair, het zijn gevulde eierkoeken die als dunne flappen worden bereid. Je doet er een beetje boter op of je rolt ze op met een vulling erin van bijvoorbeeld kwark, zure room, gehakt, gerookte vis of kaviaar. Ze worden ook bij de thee gegeten, maar dan worden ze gevuld met confituur, honing of kaas.
Dumplings heten hier Syrniki. Syrniki worden geserveerd met zure room, poedersuiker, of confituur.

Kwas is een frisdank met veel koolzuur die al honderden jaren bestaat. Het bevat een geringe hoeveelheid alcohol, 0,005-1,44 procent. Door een melkzuurbacterie die erin zit heeft het een spijsverterende werking. Het drankje ruikt naar brood en heeft een lichte citroensmaak. In de zomer wordt het uit tankwagens op straat aangeboden. Het is ook in de supermarkt verkrijgbaar.

Waar andere voormalige Sovjet-staten in snel tempo zijn gemoderniseerd, lijken deze ontwikkelingen in Grodno pas sinds heel recent in gang gezet te zijn. Buiten deze steden die als 'toeristisch' moeten gaan worden bestempeld, reis je verderop in Wit Rusland terug in de tijd. 

In tegenstelling tot de Russische grensprovincies zijn de steden keurig en de datsja's op het platteland kleurrijk en mooi onderhouden. Het land heeft een bekoorlijk samenspel van uitgestrekte velden, wouden, meren, gemoedelijke mensen en een verbluffend veelzijdige fauna. Overal op het platteland zijn er markten waar fruit, groenten en bloemen worden verkocht.  Hier en daar schalt de stevige Westerse beat en wordt er gepicknickt aan het water. De politie is minder zichtbaar op straat dan in eender welke West-Europese stad.
Achter de façade schuilt een andere samenleving. Als ik een winkelcentrum binnenloop, valt het meteen op: dit is een planeconomie. Langs de marmeren trappen geen schreeuwerige reclame, maar vergulde hamers, sikkels en sterren. Op de eerste verdieping vind je sokken, eindeloze rijen sokken, allemaal gefabriceerd in Wit-Rusland, alsook een dozijn verkoopsters, maar nauwelijks klanten. Iets verder op ligt een machtig gebouw: het kantoor van de KGB-inlichtingendienst, die hier nog steeds actief is.

Buiten het centrum liggen grote fabrieken, staatsfabrieken die buiten werking lijken te zijn. Rondom de fabriek heb je een bijbehorend fabrieks-zwembad, een fabriek-theater en een fabrieks-ziekenhuis. Belangrijke exportmarkten van de fabriek zijn Rusland, Oekraïne, Kazakstan, Iran en Noord-Korea.

In 2016 is er een nieuwe munteenheid ingevoerd. Wit-Rusland kende een lange periode van hyperinflatie, en geld werd snel minder waard. Een ritje met de bus kostte duizenden roebels, maar was omgerekend slechts een paar cent. Muntjes werden niet meer gebruikt en zaken zoals huur werden altijd in dollars betaald. De oude Wit-Russische Roebel (BYR) is inmiddels vervangen voor de nieuwe (BYN). Bij de huidige koers is 1 BYN €0,42.

Op de vlag van Wit-Rusland staan twee horizontale banen. De bovenste rode baan staat symbool voor broederschap en vechten voor rechtvaardigheid. De onderste groene baan staat symbool voor hoop, de groene velden en de bossen van het land. De rustige meren, wouden en moerassen staan in contrast met het gejaagde verleden. Verlaten forten die stammen uit het Pools-Litouwse rijk waarvan Wit-Rusland lange tijd deel uitmaakte, laten zien dat Litouwse, Poolse en Russische adel ooit in Wit-Rusland leefde. Een van de favoriete bezigheden was het houden van jachtpartijen, waardoor de kastelen en forten in een natuurrijke omgeving te vinden zijn.

Hoewel straatnamen en verkeersborden in de Wit-Russische taal geschreven zijn, hebben de meeste Wit-Russen in het dagelijks leven een voorkeur voor het Russisch. Ze beheersen die taal beter dan het Wit-Russisch, dat toch een zelfstandige taal is en geen dialect. Het staat dichtbij het Pools. Op school wordt Wit-Russisch gedoceerd. Er is ook een Wit-Russische literatuurgeschiedenis en een actieve Wit-Russische literaire scene.
Wit-Russen, Russen en Oekraïners staan qua taal dicht bij elkaar, vergelijk het met Nederland en Duitsland. Het Wit-Russisch wordt geschreven in het cyrillische alfabet.

In 1991 scheidde het land zich af van de Sovjet-Unie en sinds 1994 is president Aleksandr Loekasjenka aan de macht, waarbij hij zijn greep steeds verder heeft weten te verstevigen. Bij de eerste vrije verkiezingen kwam de voormalig directeur van een kippenkolchoz als winnaar uit de bus. In zijn verkiezingscampagne beloofde hij de gierende inflatie terug te dringen. Wit-Rusland stond in die dagen hoog in het lijstje van landen met een inflatieprobleem. Ook beloofde hij privatiseringen terug te dringen en de banden met Rusland aan te halen. Inmiddels is duidelijk geworden wat Loekasjenka’s weg naar het ‘marktsocialisme’ inhoudt. De inflatie is inmiddels enigszins beteugeld, maar de invloed van het regime op het dagelijks leven is zeer groot en dit komt niet alleen tot uiting in de vrijheid van meningsuiting en een geknechte pers. In 2005 werd een groot aantal bedrijven gerenationaliseerd en het regime heeft de bevoegdheid om zich ook te bemoeien met het reilen en zijlen binnen private ondernemingen. De economie en de prijzen zijn dan ook sterk gereguleerd.

Wit-Rusland is geen vrije samenleving. De economie is gestuurd, er is een personencultus rond de president en de politieke rechten zijn beperkt. Maar dit is geen wreedaardige dictatuur. Dit is een land dat zich geleidelijk aan zou kunnen ontwikkelen tot een democratie en een economie met meer ruimte voor private ondernemers. De sterke leider lijkt het goed voor te hebben met zijn mensen.  Er staat een nieuwe generatie ruimdenkende beleidsmakers en ondernemers klaar. De meeste jongeren wilden vooral dat hun land als volwaardig deel van Europa zou worden beschouwd.

De context voor een geleidelijk transitie is echter vijandig. De bewegingsruimte van Wit-Rusland is aanzienlijk beperkt door de spanningen tussen Rusland en het Westen.

Opkomende landen zoals China zien Wit-Rusland als een transitland, maar niet als een volwaardige partner. Europese lidstaten zoals Polen willen dan weer niets weten van concurrentie met de goedkopere arbeiders hier. Wit-Rusland is op zichzelf aangewezen én op de Russen. Die kwetsbaarheid zet een rem op de vooruitgang, vergroot de kans op politieke spanning

Misschien zouden we in West-Europa ook wat genuanceerder mogen zijn. Hier in Wit-Rusland is de politieke macht verpletterend, maar werd de cultuur veel minder aangetast door de verpletterende monoculturen en massaconsumptie.

En dan zit onze tijd hier er alweer op en gaan we weer lopend terug richting het busstation van de stad.
Zo ver het oog strekt grauwe betonflats met rondom verlopen fabrieken, gaten in het asfalt en tegels die missen uit de stoep. Dit staat in schril contrast met het prachtig onderhouden centrum, maar hoort onmiskenbaar ook bij de stad. Te samen met westerse invloeden als Burger King en een plaatselijke variant op Starbucks, hot spots voor de hippe jeugd, die langzaamaan doorsijpelen maakt het Grodno tot een wonderlijke bestemming.

We hebben uitgebreid de mogelijkheid gehad om kennis te maken met de bevolking en hun gebruiken. Alhoewel je natuurlijk in enkele dagen nooit kunt ervaren hoe het echt is om in dit land te wonen, was het heel bijzonder om een paar dagen deel te mogen nemen aan het dagelijks leven in Wit-Rusland.

Onze bus rijdt weer terug langs licht glooiende velden en akkers richting de grens met Litouwen. De bus rijdt langs enkele dorpjes waar je je in de jaren vijftig waant. Het rurale leven oogt relaxt, maar is hard.

Aan de grens staat de lange rij vrachtwagens weer te wachten. Onze bus slingert zich naar voren. Weer controle. Ditmaal kijkt de Wit-Russische grenswacht ongeïnteresseerd. Het paspoort moet open terwijl hij uit het raam kijkt. Hij weet dat fort Europa aan de andere zijde van grens de boel nog eens goed zal controleren.

De Republiek Belarus bevindt zich in Oost-Europa. De mensen staan ​​bekend om een ​​goed gevoel voor humor en vriendelijkheid. Wij proeven vooral ook de terughoudendheid en een kille uitstraling.

Het is een geheimzinnig land met veel vooroordelen en in onze westerse samenleving niet echt bekend.

Daarom heb ik een aantal interessante feiten over Wit-Rusland verzameld en op een rijtje gezet.

• Wit-Rusland verwierf zijn onafhankelijkheid in december 1991, maar onafhankelijkheidsdag wordt  gevierd op 3 juli.
• Alexander Loekashenko is de eerste en enige president van Wit-Rusland. Hij is president sinds hij in 1994 werd gekozen.
• De economie van Wit-Rusland is voornamelijk afhankelijk van landbouw en de verwerkende industrie.
• Het gemiddelde werkloosheidspercentage in Wit-Rusland is 5.9%.
• Het hoogste punt in Wit-Rusland is Dzyarzhynskaya Hara, dat 345m boven zeeniveau ligt.
• Het Białowieża-bos in Wit-Rusland herbergt 800 Europese bisons, het zwaarste landdier in Europa.
• De corruptie in Wit-Rusland is zeer hoog, met zeer weinig bescherming van eigendomsrechten.
• Vanaf 2016 was Wit-Rusland het 92e dicht bevolkte land ter wereld.
• Rusland is de grootste partner van Wit-Rusland, zowel economisch als politiek. Rusland is goed voor 48% van de buitenlandse handel van Wit-Rusland, terwijl Wit-Rusland goed is voor 6% van de Russische handel.
• De meest populaire sporten in Wit-Rusland zijn handbal, voetbal, skiën, ijshockey, volleybal, biatlon, schermen en worstelen.
• Minsk is de hoofdstad van Wit-Rusland. Dit is de meest ontwikkelde stad van het land en wordt ondersteund door bussen, trams en een metrosysteem. Het is het industriële en educatieve centrum van Wit-Rusland. Minsk, ook wel de Groene Stad genoemd, heeft meer dan 844,000-bomen en een oppervlakte van 72,766m. De Svisloch-rivier, die door Minsk loopt, heeft 54-bruggen. Minsk wordt ook wel 'heldenstad' genoemd, vanwege alle tragedies. Independence Avenue in Minsk is met 15km de langste straat in Wit-Rusland. Deze Avenue heeft zijn naam 14 keer veranderd tot nu toe.
• Bijna 25 procent van de bevolking van het land stierf tijdens de Tweede Wereldoorlog.
• Meer dan 45% van Wit-Rusland is bedekt met bossen. De oer-eiken van het laagland zijn alleen te vinden in het Pripyatski National Park in Wit-Rusland.
• De Bijbel werd voor het eerst in het Wit-Russisch gedrukt in 1517.
• Meer dan 800,000-joden werden tijdens de Tweede Wereldoorlog in Wit-Rusland afgeslacht.
• De botanische tuin in Minsk is de derde grootste van Europa.
• Wit-Rusland is beroemd om zijn 68 Olympische kampioenen in de afgelopen 50-jaren.
• De doodstraf is afgeschaft in heel Europa, behalve in Wit-Rusland.
• Wit-Rusland heeft een 99.7-alfabetiseringspercentage.
• Wit-Russen hebben tenminste 300-recepten die aardappelen bevatten.
• Wit-Rusland heeft in totaal 101,700 km snelwegen en 5,491 km spoorlijnen.

Hoofdstad  Minsk
Staatsvorm  Eenheidsstaat
Oppervlakte  207.600 km²
Aantal inwoners  ca. 9.549.747
Bevolkingsdichtheid   ca. 46 per km²
Officiële taal  Wit-Russisch, Russisch   
Religies  Wit-Russisch-orthodox en Russisch-orthodox 80%, rooms en oosters-katholiek 7%, protestanten ca. 2,7%, joden en moslims.