Principat d’Andorra

skidorpen en prachtige uitzichten

Na meer dan 20 jaar ga ik weer eens terug naar het dwergstaatje tussen Frankrijk en Spanje in het hart van de Pyreneeën. We lassen een overnachting in voor midden Frankrijk en daarna gaan we verder zuidwaarts de bergen in. We verblijven een weekje in het skidorp Soldeu, ons uitgangspunt om het prinsdom en de Pyreneeën daaromheen verder te verkennen.

Andorra bestaat vooral uit skioorden, bergen en valleien en is daarom erg geliefd bij veel toeristen, die hier ook graag komen om belastingvrij te shoppen. Het prinsdom staat bekend als belastingparadijs en de meeste Andorrezen leven van het toerisme.

Een wandeling door de smalle straatjes van het historische centrum, Barri Antic in hoofdstad Andorra la Vella mag niet ontbreken, maar de vele ski-pistes en prachtige natuur is hier de grootste bezienswaardigheid.

Soldeu

Het kleine skidorp Soldeu in het oosten van Andorra is eigenlijk niet veel meer dan een doorgaande weg met hotels, chalets en vakantieappartementen. Er zijn hier diverse pisten te vinden, voor alle soorten  wintersporters, maar ook nu in de zomer is er genoeg te beleven. Er zijn prachtige wandelroutes in de omgeving en voldoende terrasjes, cafés, bars en restaurants in het plaatsje te vinden. Het dorp heeft 700 inwoners en ongeveer 1500 gastbedden. Het hoogste punt in Soldeu is 1800 meter.

Andorra bestaat uit drie valleien, namelijk het dal van de Valira del Norte, het dal van de Valira del Orient en het dal van de Gran Valira waar twee bergstromen samenkomen. Ten oosten van Andorra la Vella strekt zich het dal van de Valira d'Orient uit. Vanuit Frankrijk komen we Andorra binnen in de grensplaats Pas de la Case (op2191m). Dit is een belangrijk ski-oord, maar degenen die Andorra alleen voor de belastingvrije artikelen bezoeken kunnen ook in dit gekkenhuis terecht. Meteen na het douanekantoor staat de eerste van een onafzienbare serie tax-freeshops en vele tankstations.

Na Pas de la Case rijden we via Portd'Envalira, de hoogste berijdbare Pyreneeëncol (2407m) naar Soldeu, verderop in het dal. 

Canillo

Canillo is een plaats in de grootste parochie van Andorra, de parochie heeft ook de naam Canillo. Je proeft in Canillo nog de middeleeuwse sfeer. Canillo wordt door de Riu de Montaup in tweeën gedeeld. De Riu de Montaup is een zijrivier van de Valira d'Orient. Net als de meeste plaatsen in Andorra is Canillo ook een echt wintersportdorp. Het dorp is gelegen in het skigebied Grandvalira in de Andorrese Pyreneeën. 

Encamp

Lake Engolasters

Na de reis van de afgelopen dagen doen we het vandaag rustig aan. We maken vandaag een wandelingetje rond het Meer van Engolasters, een stuwmeer op 1600 meter hoogte. Het Engolastersmeer ligt vlakbij de hoofdstad in het dorp Encamp . 

Het water van het meer is diepblauw en wordt afgevoerd door een stroomgebied gevormd door de met sneeuw bedekte bergketens van de Pyreneeën. De vallei gevormd door de rivieren die het stroomgebied afwateren, biedt een betoverend uitzicht met groene weiden en rijke dennenbossen dichter bij de periferie van het meer. De waterbron naar het meer komt uit de rivieren East Valira en Madriu. Het opgeslagen water in het reservoir wordt gebruikt voor het opwekken van waterkracht in de krachtcentrale in de buurt van het dorp Encamp. 

Een legende die verband houdt met de geschiedenis en de vorming van het meer beweert dat Engolasters werd gevormd door een plotselinge waterstroom die werd losgelaten door goddelijke krachten om de goddeloosheid te straffen van een mooie vrouw, die naar verluidt een oude inwoner was van een dorp in de buurt van de oever van het meer. Volgens de legende weigerde de vrouw een stuk brood te geven aan een uitgehongerde pelgrim, naar verluidt Christus zelf. De legende vertelt ook dat alle sterren aan de hemel, verlicht door de schoonheid van het meer, voorbestemd waren om in de bodem van het meer te vallen en daar als gevangenen voor eeuwig te blijven.

In werkelijkheid is het een kunstmatig stuwmeer.

Ten zuidwesten van Andorra-la-Vella stroomt de Gran Vallira, waarlangs de weg naar de Spaanse enclave la Seu d'Urgel kronkelt.

De Nederlandse provincie Flevoland is meer dan drie keer zo groot als Andorra. Dit kleine land is slechts 28 kilometer lang en 26 kilometer breed. Vanwege zijn ligging in de oostelijke Pyreneeën bestaat Andorra hoofdzakelijk uit ruwe bergen met een gemiddelde hoogte van 1996 meter. De hoogste top is de Pic de Coma Pedrosa (gelegen in de westelijke streek Coma Pedrosa in La Massana) met 2946 meter. Het gebied van La Massana bevat de vijf hoogste toppen van het land. In Encamp bevinden zich de grootste meren. De meest ongerepte natuur is te vinden in Grau Roig, een dorpje bij Encamp.

Port d'Envalira     Encamp

De Port d'Envalira is een bergpas in de Pyreneeën en ligt in het plaatsje Encamp. Met 2408 meter is het de hoogste bergpas van het gebergte waar een weg over gaat en tevens is het de hoogste bergpas van Europa die het gehele jaar door geopend is.

De pas scheidt het stroomgebied van de Ariège, aan de Atlantische zijde van de Pyreneeën, van dat van de Valira, aan de Middellandse Zeezijde, respectievelijk de noord- en zuidzijde. De weg over de pas is de enige verbinding tussen Frankrijk en Andorra en verbindt de dorpen El Pas de la Casa en Soldeu.

Sinds 2002 ligt er een toltunnel (de Envaliratunnel) onder de pas.

De Basilica Sanctuario de Meritxell 

De basiliek van Santuari de Meritxell is een van de belangrijkste religieuze plaatsen in Andorra omdat hier het beeld staat van de Maagd van Meritxell, de patroonheilige van het land. Ze werd gekroond op 8 september 1921, wat nu de nationale feestdag van Andorra is. Volgens de legende werd haar beeld in de winter gevonden onder een bloeiende rozenstruik, op een pad achter de huidige basiliek waar nu een klein oratorium staat.
Het huidige complex bestaat uit 2 delen: de oude en nieuwe bedevaartskerk. De oude kerk met daarin het beeld werd in 1972 grotendeels verwoest door een brand, het vandaag vereerde beeld is dus een (bijna) getrouwe replica en niet het origineel. Het verbrande gebouw is gerestaureerd en herbergt nu een tentoonstelling die doet denken aan hoe de kerk er vóór de brand uitzag.
Het nieuwe heiligdom, een project van het architectenatelier van Ricard Bofill, werd ingehuldigd in 1976. Bofill besloot een eclectische aanpak te hanteren en elementen uit de romaanse architectuur te combineren met invloeden uit verschillende stijlen. Het centrale gebouw bestaat deels open kloostergangen, evenals een grote klokkentoren, beide met een vierkante plattegrond. Wat visueel opvalt zijn de enorme bogen en de “kleuren” van het gebouw: het is volledig zwart (grijs) en wit. Koperen omhulsels over de daken en op de klokkentoren waren bedoeld om een extra kleurtoon toe te voegen. De architect plande dat het koper na verloop van tijd groen zou worden door vocht en dat het gebouw steeds meer zou opgaan in het berglandschap. Het droge klimaat van de Andorrese valleien heeft dit plan tot nu toe echter gedwarsboomd (de daken zien er nu donkergrijs uit). Grote ramen die veel licht binnenlaten, integreren het landschap nog meer in de architectuur.

Naast het spirituele belang biedt deze plaats van aanbidding in de parochie van Canillo ook andere redenen voor een bezoek, met name de kunst en de natuurlijke omgeving. 

Ordino

Ordino ligt helemaal in het noorden van Andorra aan de voet van de Pic de Casamanya. Er wonen ongeveer 3.700 inwoners in de plaats. Ordino kenmerkt zich door de vele typische huisjes met smeedijzeren balkonnetjes. Voor veel toeristen is Ordino een goede uitvalsbasis om wandelingen te maken door de prachtige natuur van Andorra. Ook voor de cultuurliefhebbers zijn er musea in het stadje te vinden. Dit is een van de weinige leuke dorpjes in Andorra waar in  enkele stenen straatjes nog de authentieke sfeer te proeven is. 

Het dal van de Valira de Nord loopt van de hoofdstad naar het noorden richting El Serrat en Ordino. In de vallei wordt tabak verbouwd, die niet te pruimen is en gewoon wordt vernietigd. Buitenlandse tabakmerken mogen gratis hun tabak invoeren, mits ze dezelfde hoeveelheid Andorrese tabak opkopen. Zelfs dan blijft er nog genoeg winst over om het merk goedkoop aan toeristen te kunnen verkopen.

Andorra la Vella

Andorra la Vella is met 25.000 inwoners een kleine stad, maar wel de grootste en belangrijkste van het dwergstaatje. 
De stad staat bekend om haar belastingvrije winkels. Er komen veel Fransen, Spanjaarden en andere toeristen naar de stad om goedkope sigaretten en alcohol te kopen. De binnenstad van Andorra la Vella staat bekend om de oude steenstraten en huizen. De stad heeft in totaal zes beschermde monumenten, waarvan vier in het centrum, de Pont de la Margineda bij La Margineda en de Sint-Columbakerk te Santa Coloma.

Andorra la Vella betekent letterlijk vertaald Andorra de Oude.  De stad is prachtig gelegen in een fenomenale omgeving in een komvormige vallei, omgeven door de Pyreneeën. 

Andorra la Vella bestaat uit twee delen. Een nieuw gedeelte met vooral veel winkels waar belastingvrij gewinkeld kan worden en een klein ouder gedeelte aan de Gran Valira rivier. 

Verder is het een voornamelijk lelijke stad met naast de vele schreeuwerige winkels hoge flatgebouwen.

Het kleine oude centrum van Andorra, Barri Antic, bestaat uit enkele oude stenen straatjes en authentieke huizen. We zijn er snel doorheen, de belangrijkste bezienswaardigheid is het stenen kerkje en het historische parlementsgebouw Casa de la Vall dat huis van de vallei betekent. Het gebouw stamt uit 1580 en was in eerste instantie woonhuis van een vooraanstaande familie. Vanaf 1702 huist het parlement van Andorra in het pand. In het gebouw is onder andere een rechtszaal gevestigd en de Sala del Consell wordt algemeen beschouwd als de gezelligste parlementskamer ter wereld.

Casa de la Vall werd eind 16e eeuw gebouwd als herenhuis voor de familie Busquets, op een rots met uitzicht op de vallei van de rivier de Valira. In 1702 veranderde het doel: het werd verworven door de Consell General, het parlement van Andorra, en werd tot 2011 gebruikt als hoofdkwartier. Vertegenwoordigers van de parochies van het land kwamen er bijeen en het deed ook dienst als zetel van justitie. In 1962 onderging het een ingrijpende renovatie om de fysieke conditie te verbeteren, het gebouw een gevoel van eenheid te geven en het tegelijkertijd een betere hoofdsessieruimte te geven. In 2011 verhuisde de Consell General naar een nieuw gebouw, eveneens in Andorra la Vella.

Casa de la Vall biedt een aantal interessante kamers en verrassingen voor bezoekers: qua architectuur kun je de vierhoekige plattegrond en drie galerijen observeren, typisch voor statige huizen. Het interieur is verdeeld over de begane grond en twee bovenverdiepingen. Op de begane grond bevindt zich de spectaculaire Criminal Court, met houten meubels en decoraties. Op de eerste verdieping vindt u de Hall of Lost Steps, een nobele kamer met originele muurschilderingen uit de 16e eeuw. Op deze verdieping bevinden zich ook de hoofdsessieruimte en de keukens, evenals andere symbolische elementen van het gebouw. Zo werd de bel gebruikt om parlementsleden bijeen te roepen en het mysterieuze Kabinet van de Zeven Sleutels, waar belangrijke documenten over de geschiedenis van het Vorstendom worden bewaard, zoals de Handmatige Spijsvertering, de geschiedenis, het bestuur en de gewoonten van Andorra in het midden -18de eeuw. De tweede verdieping, de oude zolderruimte, is verbouwd tot polyvalente zaal.

Aan de buitenkant vind je een plein waar je de duiventil en gevels van het gebouw, met traditionele kalk- en zandsteenmortel, kunt bekijken. Het puntdak is gemaakt van leisteen en de hoofdingang heeft granieten sluitstenen. Op het plein zijn ook recente sculpturen te zien die enkele van de belangrijkste episodes uit de geschiedenis van Andorra uitbeelden, zoals de ondertekening van de Pariatge of het grondwettelijk referendum van 1993. Op de voorgevel zijn het wapen van de familie Busquets en het traditionele wapen afgebeeld. van het Vorstendom, met de slogan: “Virtus, Unita, Fortior” (Verenigde deugd is sterker).