22 november 2014

Salamanca staat al geruime tijd op mijn lijst van te bezoeken steden. Als in het najaar van 2014 Ryanair weer vanuit Eindhoven naar Madrid vliegt, besluit ik mee te gaan om Midden Spanje wat nader te bekijken.

Dit weidse, vaak barre, maar fascinerende gebied is ongetwijfeld het meest wezenlijke van Noord-Spanje. Gelegen op de meseta, een droge vlakte op 700 tot 1100m hoogte heerst er een extreem klimaat met genadeloze zomertemperaturen en langdurige, barre winterkou. Deze slechte vooruitzichten leg ik naast me neer en desondanks waag ik me in deze tijd van het jaar bepakt met warme trui en paraplu richting Castilië.

Een uurtje na aankomst op Terminal 1 van de luchthaven Barajas vertrekt er een bus die rechtstreeks naar Avila rijdt. Een mooi uitgangspunt voor mijn bezoekje aan de drie steden in de kern van Spanje, waar op de hoogvlakte de geschiedenis van Spanje werd geschreven en bovendien de Spaanse taal ontstond.

SEGOVIA

Het is een druilerige, grijze zondag als we met de bus vanuit Avila het historische stadscentrum van Segovia op de hoogvlakte van Oud Castilië naderen.
Nog voordat we het busstation bereiken, bestaat de eerste aanblik uit het machtige Romeinse aquaduct. Samen met de kathedraal en het alcazar dankt Segovia de status van werelderfgoed aan deze fraaie monumenten.
De oude binnenstad van Segovia vraagt om een grondige verkenning, dus bewapend met plattegrond begeven we ons op weg naar de achterafstraten met kerken, torens en herenhuizen. Centrum van de oude stad is natuurlijk het Plaza Mayor, dat zoals het hoort van arcades is voorzien en veel terrassen en cafe's telt. Het Plaza wordt gedomineerd door de enorme, ritmische kolos van de flamboyante gotische kathedraal.
 

Ideale stad om te bekijken, maar Segovia wordt ook graag bekeken.

Alsof het zo moet zijn stopt het al snel met regenen als we de bus zijn uitgestapt en kan de paraplu verder in de tas blijven. Er breekt zelfs een voorzichtig zonnetje door en even later zullen we zelfs weer kunnen lunchen op een terrasje. Met dank aan de weergoden die ons deze dagen goed gezind zijn.

Rond zonsondergang wordt de stad hoog op haar steile rots in een fantastisch kleurenbad gedompeld, van diepoker tot goudgeel. Wat is het heerlijk slenteren door de straatjes, die diep in het hart van de stad romaanse kerken en paleizen verbergen. En dan dat schitterende aquaduct, waarvan de bogen reeds meer dan 2000 jaar geschiedenis schrijven. Het indrukwekkende alcazar troont hoog boven de rivieren uit. Segovia is het hoogtepunt van deze trip naar Castilië.

AVILA

Avila is een wat slaperig provinciestadje, dat zo uit de middeleeuwen lijkt te komen. Bijna de hele binnenstad herinnert eraan. De winkeltjes en etalages tonen kleding en schoenen uit vorige jaren en lijkt wat achter de mode aan te sjokken. Het is er op sommige momenten zo stil dat het een dorpse sfeer uitstraalt.

Het is een wonder dat de stadsmuren er nog staan. Na verscheidene belegeringen te hebben overleefd en bijna 1000 jaar te hebben doorstaan, waren ze in 1957 toch bijna bezweken. Voor de film 'The pride and the passion' met Frank Sinatra en Sophia Loren, wilde de regisseur de muren opblazen om een authentieker effect te krijgen. Maar gelukkig kregen de Amerikanen de trots van Avila niet plat.

Ze staan er nog, ruim 2500m lang, 12m hoog en gemiddeld 3m dik.

Waar ze die stenen vandaan haalden zien we onderweg naar Segovia en Salamanca. Daar liggen overal rotsblokken in een mooi berglandschap dat een beetje aan Ierland doet denken.

Avila wordt ook wel tierra de cantos genoemd; land van de stenen.

Alleen de muren van het Franse Carcassonne verkeren in een vergelijkbare staat van perfectie. Toch wijzen de inwoners van Avila die vergelijking van de hand; Carcassonne, dat zijn moderne muren. Weet wel dat onze muren met 88 ronde torens en 9 poorten gebouwd zijn in de 11de eeuw, als vedediging tegen de Moren.

Zelf ben ik van mening dat Avila toch niet kan tippen aan Carcassonne. Zie mijn reisverslag aldaar.

Ondanks het barre klimaat in deze regio en de regen die voorspeld werd, zijn de weergoden ons gunstig gezind. Vandaag is het heerlijk weer, wat is er lekkerder dan lunchen op een zonnig terrasje aan de Plaza Mayor. En dat eind november, als het thuis guur, grijs en nat is!

SALAMANCA

Vanuit Avila is er een goede en regelmatige treinverbinding met Salamanca en een paar uurtjes later zijn we in Spanjes oudste universiteitstad.

In het centrum van deze monumentale stad  ligt de Plaza Mayor, die de mooiste van Spanje wordt genoemd en zelfs tot een van de mooiste pleinen van Europa mag worden gerekend.

Zittend op een bankje op de plaza geniet ik van de majesteitelijkheid van het plein en begint de verkenningstocht door de stad.

De Plaza Mayor is werkelijk fantastisch, toch is het daarbuiten van mijn kant geen liefde op het eerste gezicht. Maar als ik mijn draai heb gevonden weet ik de stad uiteindelijk op waarde te schatten.

De vergelijking met Rome die in sommige reisverhalen wel gemaakt wordt is wat mij betreft wat ver gezocht, maar Salamanca is zeker de moeite waard.

Ook hier kun je het beste wat ronddwalen en je laten verrassen door wat je na iedere straathoek weer tegen komt. Het is makkelijker om de toeristische route te volgen en restaurantjes uit de gids of van Tripadvisor te kiezen, maar veel leuker en spannender  is het om je ogen en neus de kost te geven en je gevoel te volgen. Wat is er nou mooier als je in Spanje bent om hier en daar te genieten van een glaasje Spaanse wijn met tapas, een kopje cappuccino met Spaanse lekkernijen in een van de vele pasteleria's en een ontbijtje van churros y chocolate tussen de locals.

Hier nog meer dan elders moet je een beroep op je intuitie doen om van het bruisende Salamanca te genieten.

De belangrijkste monumenten bevinden zich niet ver van het plein. Het dikwijls gefotografeerde Casa de las Conchas (huis met de schelpen) was ooit een paleis en is nu in gebruik als bibliotheek. De natuurstenen gevel komt tot leven door reliëfs van bijna 400 jakobsschelpen, alsof een kind eindeloos zandvormpjes heeft omgekiept. In werkelijkheid staan de schelpen waarschijnlijk voor de Jacobsorde waar de eerste bewoner van het gebouw bij was aangesloten. 

Het voetgangersgebied Rua Mayor is de belangrijkste winkelstraat van Salamanca. Die leidt rechtstreeks naar de kathedraal die de ruime Plaza de Anya beheerst. Maar iedere zijstraat die je inloopt brengt je terug in het verleden.

De Plaza Mayor van Salamanca is een stadje op zich. Je betaalt er twee keer zoveel voor je glaasje wijn en tapas als elders in de stad, maar dat mag de pret niet drukken.

Overal proef je de sfeer van een studentenstad, behalve tienduizenden Spaanse studenten, studeren er in Salamanca ook duizenden buitenlandse studenten. Een groot deel van hen komt hier om Spaans te leren en dat proces versnellen kan uiteraard niet aangenamer dan in de horeca. Al die studenten komen hier omdat de universiteit van Salamanca het Oxford en Cambridge van Spanje is, de oudste universiteit van het land.

De gevel van het voorportaal van de universiteit is rijk versierd met fantasiefiguren en studenten en toeristen zoeken vooral driftig naar de kikker die aan de rechterkant van het portaal op een schedel staat afgebeeld. Het verhaal wil dat studenten die de kikker snel traceren, scherpzinnig genoeg zijn om hun studie succesvol af te ronden. In werkelijkheid staan er op de gevel verscheidene kikkers afgebeeld. Ze staan voor de zonde der wellust.

De kikker is een symbool voor Salamanca geworden en is in verschillende vormen terug te vinden in de vele souvenierswinkeltjes.

MADRID

In afwachting van de vlucht van aeroporto Barajas naar Eindhoven blijven we nog voor een middag en overnachting in Madrid.

Ondanks de vele politie die er op de been is, wordt in de drukte van de Calle Mayor door zakkenrollers een poging gedaan om mijn euro's te ontvreemden uit mijn rugzak, maar helaas voor de dieven zijn deze samen met m'n paspoort en andere waardevolle spullen goed opgeborgen.

Na een laatste stadwandelingetje en nog even genoten te hebben van een waterig zonnetje en de laatste tapas wordt het tijd om afscheid te nemen van het Spaanse land en huiswaards te keren.